GEN ALPHA LÀ GÌ? CHIẾN LƯỢC TIẾP CẬN VÀ THU HÚT HIỆU QUẢ

Thế hệ Alpha là thế hệ khách hàng tiềm năng đầy hứa hẹn cho các doanh nghiệp. Hiểu rõ đặc điểm và hành vi của thế hệ Alpha sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược hiệu quả, từ đó mở rộng thị trường và xây dựng thương hiệu bền vững trong tương lai. Trong bài viết này, Trường Doanh nhân HBR sẽ cung cấp các thông tin hữu ích về gen Alpha là gì và chia sẻ cách thức để doanh nghiệp thu hút khách hàng hiệu quả.

1. Tìm hiểu về gen Alpha là gì?

Theo báo cáo năm 2023 của PWC "Thế giới của Gen Alpha: Các yếu tố then chốt định hình Thế hệ Alpha vào năm 2030", thế hệ Alpha sẽ trở thành thế hệ đông dân nhất trong lịch sử với hơn 2 tỷ người, vượt qua cả thế hệ Baby Boomer (sinh từ 1946 đến 1964) với 1,97 tỷ người. Vậy gen Alpha là ai? Họ có những đặc trưng và sự khác biệt như thế nào với các thế hệ trước?

1.1. Khái niệm gen Alpha

Gen Alpha là thuật ngữ được sử dụng để chỉ thế hệ đầu tiên được sinh ra hoàn toàn trong thế kỷ 21, gồm những người sinh ra từ năm 2010 đến năm 2025, thuộc thiên niên kỷ thứ 3. Đây là thế hệ tiếp nối Gen Z (sinh năm 1997 - 2012), mang nhiều đặc điểm độc đáo và có ảnh hưởng to lớn đến tương lai. Thuật ngữ "Alpha" được đặt ra lần đầu tiên bởi nhà nhân khẩu học Audrey Turner vào năm 2009.

Trước đây, việc phân loại thế hệ bắt nguồn từ các nhà nghiên cứu Neil Howe và William Strauss, những người đã sử dụng bảng chữ cái  để phân tích các thế hệ trước đây như Baby Boomer, Gen X và Gen Y. "Alpha" là ký tự đầu tiên trong bảng chữ cái Hy Lạp, tượng trưng cho sự khởi đầu mới, đánh dấu thế hệ đầu tiên của thế kỷ 21. Ngoài ra, cách gọi tên này còn thể hiện sự độc đáo, tiên phong và dẫn đầu của thế hệ này.

1.2. Sự khác biệt giữa gen Z, gen Y và gen Alpha là gì?

Bảng so sánh gen Y, gen Z và gen Alpha

1.3. Những điểm đặc trưng của thế hệ gen Alpha?

Gen Alpha, thế hệ đầu tiên được sinh ra hoàn toàn trong thế kỷ 21, mang theo những đặc điểm độc đáo, định hình tương lai của nhân loại, bao gồm:

• Thông thạo công nghệ: Thế hệ Alpha được gọi là "thổ dân kỹ thuật số" vì đây là thế hệ được sinh ra và lớn lên cùng sự bùng nổ của công nghệ. Họ thành thạo sử dụng thiết bị di động, internet và mạng xã hội từ khi còn nhỏ. Ngay từ khi còn nhỏ, gen Alpha được tiếp xúc với màn hình điện tử như điện thoại, máy tính bảng, tivi thông minh... để phục vụ giải trí, học tập và kết nối. Việc sử dụng internet và mạng xã hội phổ biến trong gia đình và cộng đồng đã tạo điều kiện cho thế hệ Alpha học hỏi và tương tác với thế giới thông qua công nghệ một các tất yếu và tự nhiên.
• Tư duy toàn cầu: So với các thế hệ cha mẹ, anh chị của mình, thế hệ Alpha có tầm nhìn rộng mở hơn và vượt ra khỏi ranh giới quốc gia, họ sẽ có xu hướng sự kết nối và hợp tác toàn cầu. Chín internet, công nghệ đã tạo ra khả năng siêu kết nối, giúp thế hệ Alpha được tiếp xúc với nhiều nền văn hoá, kiến thức, con người trên khắp thế giới. Họ không chỉ dùng thông tin để xây dựng mối quan hệ, học hỏi, phát triển mà còn nhận thức rõ ràng hơn các vấn đề tầm vóc toàn cầu như biến đổi khí hậu, khủng hoảng kinh tế... khi được tiếp cận với thông tin một cách dễ dàng, nhanh chóng hơn bao giờ hết.
• Chú trọng trải nghiệm: Có một đặc điểm không thể bỏ qua, chính là gen Alpha đề cao trải nghiệm hơn là vật chất. Họ có xu hướng muốn hòa mình vào các hoạt động mang tính khám phá, học hỏi qua thực tế hoặc thực tế ảo. Nguyên nhân sâu xa chính là thế hệ Alpha được sinh ra và nuôi dưỡng trong môi trường kinh tế phát triển, ít lo lắng về vật chất nên họ chủ yếu tập trung vào trải nghiệm và phát triển bản thân. Ngoài ra, sự kết nối internet cho cho phép họ được chia sẻ trải nghiệm của mình nên càng khơi gợi đam mê thử thách, trải nghiệm, sáng tạo và khám phá để tìm ra và thể hiện giá trị cho bản thân
• Sáng tạo và đổi mới: Đi từ đặc điểm chú trọng trải nghiệm ở trên, người thuộc thế hệ Alpha được đánh giá là có tư duy sáng tạo và đổi mới vượt bậc, họ sẽ là các cá nhân không ngại thử thách, yêu thích tìm kiếm giải pháp mới cho các vấn đề. Chính môi trường giáo dục mà các thể hệ cha mẹ (Gen X và gen Y) đang cố gắng mang đến cho con cái là gen Alpha đã giúp thế hệ này có chất lượng giáo dục không ngừng nâng cao. Thế hệ Alpha được tiếp cận nguồn thông tin phong phú, được trải nghiệm các phương pháp giáo dục tối ưu và khuyến khích tự tin thể hiện bản thân thông qua những ý tưởng sáng tạo và sự khác biệt của họ.
• Ý thức trách nhiệm xã hội: Trong tương lai, nhân loại sẽ ngày càng ý thức về trách nhiệm xã hội hơn, chính thế hệ Alpha sẽ là thế hệ khẳng định giá trị sống của mình thông qua hành vi và quyết định của họ. Sự nhận thức rõ ràng về các vấn đề toàn cầu cùng như quan điểm giáo dục vượt ra khỏi ranh giới lãnh thổ, chủng tộc đã giúp gen Alpha hình thành những góc nhìn, quan điểm cởi mở, trách nhiệm về các hoạt động và vấn đề chung của xã hội, của thế giới. Từ đó, thế hệ Alpha được thúc đẩy mong muốn tạo ra các thay đổi tích cực cho toàn nhân loại.

2. Vai trò của gen Alpha đối với nền kinh tế và thị trường lao động trong tương lai

Gen Alpha được dự đoán sẽ đóng góp vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế, xã hội ở mỗi quốc gia và trên toàn thế giới: 

2.1. Nguồn nhân lực tiềm năng

Không chỉ là thế hệ đông dân nhất lịch sử với dự kiến 2 tỷ người, thế hệ Alpha còn là nguồn nhân lực đáng kỳ vọng khi họ được tiếp cận với nền giáo dục tiên tiến, ứng dụng những tiến bộ vượt bậc của khoa học kỹ thuật vào đào tạo mà các thế hệ trước đây không tiếp cận được. Ngoài ra, sự thành thạo công nghệ từ nhỏ là một kỹ năng giúp họ có lợi thế trong các thị trường lao động đòi hỏi chuyên môn công nghệ cao trong tương lai

Bên cạnh đó, thế hệ Alpha được chú trọng trang bị cả kiến thức và kỹ năng ngay từ khi còn nhỏ để hình thành tư duy học hỏi và phát triển. Trong môi trường làm việc đòi hỏi chuyên môn cao và khả năng thích ứng nhanh chóng, gen Alpha sẽ là lực lượng lao động thúc đẩy sự phát triển của quốc gia.

2.2. Thị trường tiêu dùng khổng lồ

Hầu hết người thuộc thế hệ Alpha được sinh ra trong gia đình mà thế hệ cha mẹ vốn đặt mục tiêu cuộc sống tiện nghi lên hàng đầu nên họ sẽ được lớn lên trong điều kiện kinh tế khá giả, vì thế thế hệ này hứa hẹn trở thành thị trường tiêu dùng khổng lồ với sức mua mạnh. Bên cạnh đó, thế hệ này còn ưa chuộng trải nghiệm hơn giá trị vật chất nên sẽ cởi mở với các điều mới mẻ, với xu hướng tiêu dùng đa dạng đáp ứng nhu cầu của nhiều nhóm khác nhau. 

Gen Alpha đặc biệt ưa thích các thương hiệu mang đến trải nghiệm và có giá trị kết nối tương đồng với họ. Do đó, mở ra tiềm năng phát triển của các loại hình tiếp thị và mô hình kinh doanh mới mẻ. Điển hình là công nghệ thực tế ảo, ứng dụng AI trong phát triển sản phẩm và tối ưu trải nghiệm cho khách hàng....

2.3. Động lực cho xu hướng đổi mới và sáng tạo

“Thổ dân kỹ thuật số” đang tiếp nhận một giáo dục khuyến khích tư duy sáng tạo, đổi mới và không ngừng học hỏi. Họ được khuyến khích thể hiện giá trị của bản thân hơn là phấn đấu vì một tiêu chuẩn chung của xã hội như gen X và gen Y. Do đó, họ sẽ tạo ra các động lực cho đổi mới và sáng tạo. 

Trong bối cảnh bùng nổ thông tin, gen Alpha được tiếp cận với nguồn thông tin khổng lồ và đa dạng mang đến cho họ vốn hiểu biết rộng lớn hơn, đi kèm với tư duy độc lập và mong muốn khẳng định bản thân và tạo ra sự khác biệt thông qua những ý tưởng sáng tạo. Từ đó, thúc đẩy thế hệ Alpha không ngừng sáng tạo ra những giải pháp mới, những công nghệ mới để đáp ứng nhu cầu cho xã hội và toàn cầu.

2.4. Nâng cao ý thức trách nhiệm chung của cộng đồng, xã hội

Tiếp xúc với thông tin và được giáo dục theo phương pháp hiện đại giúp người thuộc thế hệ Alpha ý thức được những thách thức mà nhân loại đang phải đối mặt như khí hậu, an toàn, môi trường, việc làm... đã thôi thúc thế hệ này mong muốn góp phần giải quyết. Hơn hết, gen Alpha là thế hệ có sự tiếp xúc với nhiều nền văn hóa khác nhau thông qua internet và mạng xã hội. Điều này giúp họ cởi mở, tôn trọng sự đa dạng và có ý thức trách nhiệm chung với cộng đồng.

Trong tương lai không xa, “thổ dân kỹ thuật số” chính là lực lượng lao lao động và tiêu dùng chính. Do đó, những hoạt động của họ sẽ góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm xã hội lên các thế hệ khác và thúc đẩy sự phát triển của một diễn biến toàn cầu mới về sự chung tay xây dựng xã hội phát triển bền vững.

3. Chiến lược tiếp cận và thu hút Gen Alpha hiệu quả cho doanh nghiệp

Vừa là khách hàng tiềm năng mà các doanh nghiệp sẽ phục vụ trong tương lai, vừa là lực lượng lao động mới với kiến thức, kỹ năng và tư duy sáng tạo - tiếp cận và thu hút người thuộc thế  Alpha chắc chắn sẽ là xu hướng tất yếu của các doanh nghiệp trong tương lai.  Để tiếp cận và thu hút hiệu quả Gen Alpha, doanh nghiệp cần có những chiến lược nghiên cứu để thấu hiểu đặc điểm và hành vi của họ.

3.1. Thu hút thế hệ X và Y là ba mẹ của gen Alpha

Đối với các doanh nghiệp cung cấp sản phẩm/ dịch vụ có người tiêu dùng cuối cùng là Gen Alpha thì hiện nay đa số đối tượng ra quyết định mua hàng vẫn là ba mẹ của họ, đa số thuộc gen X và gen Y.  Do đó, đối với tệp khách hàng này, doanh nghiệp cần có chiến lược thu hút hiệu quả đối với ba mẹ của thế hệ Alpha.

Ba mẹ của Gen Alpha là nhóm khách hàng có thu nhập cao và sẵn sàng chi trả cho những sản phẩm và dịch vụ chất lượng tốt cho con cái của họ, sản phẩm chăm sóc sức khỏe, giáo dục, giải trí,... Họ chú trọng các thương hiệu mang đến sản phẩm có chất lượng cao, dịch vụ khách hàng tốt. Do đó, doanh nghiệp nên có chiến lược xây dựng mối quan hệ lâu dài và tin cậy với ba mẹ của thế hệ Alpha. Ví dụ như:

• Tạo nội dung phù hợp với  gia đình gồm có ba mẹ và con cái thế hệ Alpha
• Tổ chức các sự kiện, hội thảo, hội nghị hoặc workshop về các chủ đề mà ba mẹ của Gen Alpha quan tâm.
• Hợp tác với các KOLs là hotmom, gia đình, chuyên gia dinh dưỡng, chuyên gia giáo dục... để quảng bá sản phẩm, dịch vụ tới các đối tượng khách hàng tiềm năng.

3.2. Xây dựng truyền thông đa kênh và Kidfluencer Marketing

Gen Alpha dành nhiều thời gian cho mạng xã hội như TikTok, Instagram, YouTube,... và chủ động tiếp cận thông tin từ nhiều nguồn khác nhau. Do đó, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược truyền thông đa kênh để tiếp cận một cách hiệu quả hơn:

• Tạo nội dung hấp dẫn và nhất quán: Nội dung truyền thông cần hấp dẫn, sáng tạo và phù hợp với thế hệ Alpha. Doanh nghiệp nên sử dụng các định dạng nội dung như video ngắn, ảnh meme, GIF…
• Tương tác trên các mạng xã hội: Gen Alpha sử dụng nhiều nền tảng khác nhau như TikTok, Instagram, YouTube, Snapchat... và đặc biệt ưa thích các phản hồi,tương tác  trực tiếp với người khác thông qua bình luận, tin nhắn, livestream. 
• Hợp tác với KOLs: KOLs (Key Opinion Leaders) là những người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội và cộng đồng, họ không chỉ thúc đẩy hành động mua sắm mà còn có khả năng tạo ra các xu hướng mới, là đối tượng tác động lên niềm tin và nhận thức của những người theo dõi.

Hiện tại, hình thức tiếp cận gen Alpha phổ biến chính là Kidfluencer, hiện có khoảng 2,5 triệu Kidfluencer trên toàn thế giới vào năm 2023 (theo Socialbakers). Tuy nhiên, độ tuổi của họ dưới vị thành niên nên doanh nghiệp cần chú trọng việc tạo dựng hình ảnh và nội dung phù hợp, tôn trọng trẻ em, tránh vi phạm đạo đức và quy định pháp luật.

>>> XEM THÊM: ĐẠO ĐỨC TRONG MARKETING LÀ GÌ? 5 HỌC THUYẾT VỀ ĐẠO ĐỨC MARKETING

3.3. Chú trọng cá nhân hóa trải nghiệm cho khách hàng Alpha

Nghiên cứu của Accenture cho thấy 81% khách hàng Gen Alpha sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho các trải nghiệm được cá nhân hóa. Trải nghiệm cá nhân hóa là điều làm cho khách hàng cảm thấy hài lòng hơn. Khi nhu cầu và mong muốn được đáp ứng một cách riêng biệt, họ có nhiều khả năng mua hàng, chi trả nhiều hơn, sẵn sàng quay lại và giới thiệu doanh nghiệp cho người khác.

Đối với gen Alpha, với xu hướng đề cao trải nghiệm hơn giá trị vật chất thì họ lại càng mong muốn được kết nối với các thương hiệu ở mức độ cá nhân hơn. Họ muốn cảm thấy được thấu hiểu và phục vụ như một cá nhân đơn lẻ thay vì các dịch vụ chung chung. Cá nhân hóa trải nghiệm sẽ giúp doanh nghiệp thể hiện sự quan tâm đến từng khách hàng, từ đó xây dựng mối quan hệ gắn kết và lòng trung thành.

Ngoài ra, Forrester Research đã nghiên cứu năm 2023, 70% tương tác của khách hàng sẽ liên quan đến công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), đồng nghĩa là công nghệ đang hỗ trợ các doanh nghiệp rất lớn trong việc đem lại hiệu quả cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng ngày càng cao hơn.

3.4. Ứng dụng tiến bộ của khoa học - công nghệ - kỹ thuật:

Trước hết, các công cụ phân tích dữ liệu mới mới giúp doanh nghiệp có thể thu thập và phân tích thông tin về hành vi, sở thích, nhu cầu của Gen Alpha ngày càng tối ưu. Dữ liệu này chính cơ sở giúp doanh nghiệp hiểu rõ kỹ thuật số mới giúp doanh nghiệp có thể sử dụng các công, từ đó xây dựng chiến lược marketing và sản phẩm phù hợp.

Tiếp theo phải kể đến chính là sự trợ giúp đắc lực của công nghệ tiên tiến trong phát triển truyền thông và cá nhân hóa trải nghiệm cho các khách hàng thế hệ Alpha. Ví dụ như đề xuất nội dung quảng cáo và sản phẩm phù hợp, theo đuổi khách hàng bằng chiến lược tiếp thị đa kênh, cung cấp dịch vụ chatbot tư vấn 24/7, ứng dụng yếu tố trò chơi gamification, trải nghiệm VR và AR để thu hút gen Alpha…

Đặc biệt sự phát triển của Big Data, AI, Machine Learning còn mở ra kỷ nguyên mới về trải nghiệm thực tế tăng cường. Điển hình là sự ra đời của các metaverse được nhắc đến trong marketing 6.0, khi mà trải nghiệm chìm đắm hoàn toàn giữa thế giới vật lý và thế giới kỹ thuật số sẽ thu hút đông đảo thế hệ gen Z và gen Alpha trong tương lai. Đây không chỉ là một phương tiện truyền thông mới của marketing mà nó còn được dự đoán là xu hướng tiếp thị mới mà các doanh nghiệp sẽ cần đầu tư nhiều nguồn lực nhằm phát triển và giành được lợi thế.

3.5. Xây dựng môi trường làm việc với giá trị văn hoá hấp dẫn, thu hút

Tương lai không xa, “thổ dân kỹ thuật số” sẽ là lực lượng lao động chính của xã hội. Do đó, các doanh nghiệp cũng bắt đầu chú ý đến việc nghiên cứu và phát triển các chiến lược xây dựng văn hoá nhằm thu hút lực lượng lao động tiềm năng trong tương lai. 

Gen Alpha có xu hướng độc lập, chủ động học hỏi, yêu thích sáng tạo và tự tin thể hiện giá trị của bản thân. Do đó, các doanh nghiệp cần tạo môi trường làm việc khuyến khích nhân viên sáng tạo, đổi mới và đưa ra ý tưởng mới cũng như cung cấp cơ hội học tập và phát triển để thu hút nhân tài thuộc thế hệ Alpha trong tương lai.

Đáng chú ý là sự thay đổi của giá trị quan mà gen Z theo đuổi. Họ không chú trọng giá trị vật chất hoặc hướng đến một cuộc sống tiện nghi mà họ đề cao sự phát triển bền vững của xã hội và quan tâm vấn đề toàn cầu, các doanh nghiệp xây dựng văn hoá phát triển vì cộng đồng, chú trọng đạo đức trong marketing và kinh doanh sẽ là những nơi làm việc được nhiều gen Alpha yêu thích và mong muốn được cống hiến.

4. Một số vấn đề mà gen Alpha đang gặp phải

Bên cạnh những đặc trưng nổi bật và đầy hứa hẹn, thế hệ Alpha cũng đối mặt với một số vấn đề cần được gia đình, xã hội, các doanh nghiệp quan tâm và giải quyết:

• Vấn đề sức khỏe tinh thần: Gen Alpha là thế hệ phải chịu nhiều áp lực học tập và lo lắng về tương lai trước sự kỳ vọng của gia đình và xã hội. Các nguy cơ mà người thuộc thế hệ Alpha đang gặp phải là bắt nạt trên mạng, tiếp xúc với nội dung tiêu cực trên mạng xã hội,.. Từ đó thế hệ này cũng dễ mắc phải các hội chứng tâm lý và tâm thần như rối loạn lo âu, trầm cảm, tự ti... Vì vậy, làm thế nào để tạo dựng môi trường học tập và phát triển lành mạnh, giảm bớt áp lực chính là câu hỏi lớn dành cho gia đình và xã hội. Quan trọng hơn hết, thế hệ Alpha cần được giáo dục sử dụng mạng xã hội phù hợp và nâng cao nhận thức sức khỏe tinh thần để tự bảo vệ bản thân.
• Thiếu kỹ năng mềm: Ngay từ lúc mới sinh, người thuộc thế hệ Alpha đã có nguy cơ bị bao vây với thiết bị công nghệ. Khi quá dễ dàng tiếp cận và sử dụng mà không được kiểm soát, gen Alpha rất dễ bị nghiện công nghệ và từ chối các hoạt động lành mạnh khác. Điều này ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe thế chất và tinh thần, làm suy giảm sự phát triển kỹ năng xã hội ở trẻ như giao tiếp, chia sẻ ý kiến, kết bạn… Do đó, gia đình, doanh nghiệp và xã hội cần đặc biệt lưu ý đến tác hại của nghiện công nghệ, chú ý rèn luyện thói quen sử dụng thiết bị và thời gian sử dụng mạng xã hội phù hợp với từng độ tuổi 

• Suy giảm khả năng tập trung: Tiếp xúc quá nhiều với thông tin từ kết nối internet, trải nghiệm đa nhiệm nhiều công việc cùng lúc nhờ sự phát triển các thiết bị đã làm cho thế hệ gen Alpha trở nên thiếu kiên nhẫn, khó tập trung và rất dễ bị phân tâm bởi các yếu tố bên ngoài. Điển hình là hội chứng tăng động giảm chú ý (ADHD) ngày càng tăng. Điều này sẽ ảnh hưởng đến kết quả học tập và sự phát triển tự nhiên ở trẻ em, hình thành sự căng thẳng trong thần kinh và khiến gen Alpha ngày càng gặp khó khăn trong giao tiếp xã hội. 
• Khó khăn trong xây dựng niềm tin: Một thực tế ở thế hệ "thổ dân địa kỹ thuật số" là họ rất khó xây dựng sự tin tưởng. Khi tiếp xúc nhiều với thông tin trên mạng xã hội họ không có nhiều kỹ năng để nhận định sự chính xác nên sẽ dẫn đến thiếu niềm tin vào các tổ chức và cá nhân. Việc này sẽ tạo ra thách thức rất lớn cho các doanh nghiệp, làm thế nào để tạo dựng mối liên kết minh bạch với khách hàng thế hệ Alpha, làm thế nào để tạo dựng hình ảnh uy tín và xây dựng cộng đồng khách hàng trung thành trong tương lai.

Như vậy, bài viết này của Trường Doanh nhân HBR đã cung cấp đến quý doanh nghiệp những thông tin quan trọng về thế hệ gen Alpha - lực lượng lao động và thị trường khách hàng tiềm năng trong tương lai. Hy vọng các chiến lược mà chúng tôi đề xuất sẽ giúp quý doanh nghiệp tối ưu hiệu quả kế hoạch marketing và kinh doanh hướng đến khách hàng thế hệ Alpha trong tương lai.